«درویش خان»؛ نگاهی به زندگی نابغه‌ای که دنیای موسیقی ایرانی را تغییر داد
تاریخ انتشار: ۱۱ دی ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۷۴۰۵۵۸
غلامحسین درویش که در عالم موسیقی با نام درویش خان شناخته می‌شود، مسافر درشکه‌ای بود که با برخورد با اتومبیلی در تهران دچار ضربه مغزی شد و دار فانی را وداع گفت؛ همو که بر سر مزارش بعدها نوشتند: استاد هنرور زمان رفت... . - اخبار فرهنگی -
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، قریب 100 سال از اولین قربانی تصادف در ایران می‌گذرد؛ سانحه‌ای که در آن ایران یکی از نابغه‌های موسیقی خود را از دست داد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
درویش اگر از این جهان رفت
مشنو که فقیر و ناتوان رفت
درویش هنرور زمان بود
استاد هنرور زمان رفت...
غلامحسین درویش طالقانی در سال 1251 در خانواده‌ای اهل ذوق دیده به جهان گشود. پدرش با تار و سه‌تار آشنا بود و همین سبب شد تا تار و پود علاقه به موسیقی و نوا در جان درویش خان از همان دوران کودکی بافته شود. درویش خان پس از مدتی به تشویق پدر در سن 10 سالگی راهی دارالفنون شد؛ جایی که در آن موسیقی به شکل علمی به برکت حضور آلفرد لومر فرانسوی شکل گرفته بود. لومر که تخصصش در حوزه موسیقی نظامی بود، آموزش در این مدرسه را نیز بر همین اساس پایه‌گذاری کرده بود. این شد که درویش خان نیز همچون بسیاری دیگر از کسانی که مشتاق موسیقی بودند، اولین آموزش‌ها را از این دریچه آموختند. گفته شده است درویش خان در ابتدا به نواختن طبل کوچک و شیپور مشغول شد.
رفت‌وآمد درویش خان به دربار ناصری، سبب شد تا با آواها و نواهای دیگر نیز بیشتر آشنا شود و همین سبب شد تا او جزو علاقه‌مندان به «تار» شود. درویش خان پس از مدرسه، ابـتدا نـزد داود کلیمی تارزن رفت تا مشق تار کند. پس از مدت کمی آموزش از استاد خود گوی سـبقـت را ربود و به مرتبه عالی نوازندگی دست یافـت؛ اما حضور در جلسات درس استاد بی بدیل تار آن زمان، یعنی آقا میرزا حسیـنقـلی او را به دنیای دیگری کشاند. هـمچنین آشنایی با برادر بزرگتر آقا میرزا حسینقلی، میرزا عبدالله نوازنده تار و سه تار، به کار او غنای بـیشتری بخشید.
درویش خان به دستگاه‌های موسیقی ایران احاطه کامل داشت و مضراب او قوی و ریز بود. او با کمک استادش آقا حسینقلی بعنوان نوازنده در گروه موسیقی مخصوص شعاع السلطنه (پسر مظفرالدین شاه) مشغول به کار شد. پس از آنکه شعاع السلطنه والی فارس شد ، درویش خان با دیگر اعضای گروه راهی شیراز شد و در آنجا ازدواج کرد. مجددا هنگامی که شعاع السلطنه به تهران منتقل شد، درویش یک کلاس موسیقی در منزل خود دایر کرد و به تدریس پرداخت. او از نخستین افرادی بود که موسیقی را به‌صورت حرفه‌ای تدریس کرد و به شاگرادنی که موفق به پایان دوره موسیقی خود می شدند نشانی به شکل تبرزین از جنس طلا ، نقره و مس اهدا می‌کرد. درویش خان پس از رهایی از قید دستگاه شعاع‌السلطنه به سلک دراویش «اهل صفا» درآمد و با ظهیرالدوله به همکاری پرداخت و در کنسرت‌هایی که آن زمان در انجمن برادری برگزار می‌شد، شرکت می‌کرد و همواره سمت ریاست ارکستر را داشت.
تصنیف ها ، پیش درآمدها و رنگ های درویش خان از لحاظ تنوع ریتم و ملودی و ترکیب وزن های سه چهارم وشش هشتم قطعات ضربی نمونه هایی زیبایی است که الگوی کار آهنگسازان ایرانی گرفته است. از او آثار مشهوری مانند تصنیف «بهار دلکش»، تصنیف «ز من نگارم» و چند رنگ و پیش‌درآمد به‌جا مانده‌است.
30 سال تلاش «معروفی» برای ردیف موسیقی ایرانزندگی پر فراز و نشیب این نابغه موسیقی ایران دستخوش نگارش رمان «درویش خان» به قلم حسن هدایت شده است. این اثر که تاکنون از سوی انتشارات علمی و فرهنگی برای چهار بار بازچاپ و روانه کتابفروشی‌ها شده، در بستر تاریخی روایتگر زندگی مردی است که تاریخ موسیقی ایران همواره او را به عنوان یکی از ستاره‌های آسمان هنر ایران به یاد می‌آورد.
هدایت که برای نگارش این اثر دو سال زمان صرف کرده، به منابع متعددی از جمله «در تاریخ موسیقی ایران»، اثر روح‌الله خالقی مراجعه کرده است. او پیش‌تر در مصاحبه‌ای درباره این اثر گفته بود: «درویش‌خان» رمان تاریخی نیست ولی بر اساس و در بستر تاریخ نوشته شده است. به عبارت دیگر در بیان کلیات، به تاریخ وفادار است و در جزئیات روایت شکل داستان به خود گرفته است. از تخیل حدود 20 درصد در این رمان استفاده شده و در مجموع بیشتر تلاش داشته‌ام که بستر تاریخی را روایت کنم؛ البته گاهی در بیان جزئیات داستانی، تخیل چیره شده است.
انتشارات علمی و فرهنگی چهارمین چاپ از این اثر را در هزار نسخه و به قیمت 27 هزار تومان در دسترس علاقه‌مندان قرار داده است.
انتهای پیام/
منبع: تسنیم
کلیدواژه: داستان علمی و فرهنگی کتاب داستان علمی و فرهنگی کتاب موسیقی ایران شعاع السلطنه درویش خان
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tasnimnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تسنیم» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۷۴۰۵۵۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
سریال نون خ ترادژی زندگی هنرمند سیستانی شد
هنرمند اهل سیستان و بلوچستان معتقد است که استفاده‌ی بی‌اجازه از آهنگش در سریال «نون خ» یکی از تاسف بارترین ترادژی‌های زندگی هنری‌اش شده است. - اخبار فرهنگی -
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، سریال «نون خ» یکی از آثارِ پربیننده تلویزیون در سال‌های اخیر بوده است. اثری که با پرداختن به فرهنگِ اقوام و رفتن به سمتِ سوژه‌ای جذاب، توانسته در دل مخاطبان جای خود را باز کند. «نون خ» با محوریت مردمانِ کُرد، تمرکزش را روی گویش‌های منطقه کردستان و کرمانشاه گذاشته است.
در سری جدیدی این سریال، بخشی از داستان در سیستان و بلوچستان اتفاق می‌افتد و تهیه کنندگان این سریال برای این بخش از داستان‌شان از موسیقی محمدعلی دلنواز(محمد حسنی) استفاده کرده‌اند. گویا هیچ هماهنگی برای این کار با محمدعلی دلنواز انجام نشده است. حتی در تیتراژ سریال هم نامی از این هنرمند بیان نشده است. حالا محمدعلی دلنوازی با انتشار متنی به این موضوع اعتراض کرده است.
در ادامه متن منتشر شده از سوی محمدعلی دلنواز خطاب به تهیه کنندگانِ سریال «نون خ» را می‌خوانید:
«پس از سال‌ها فعالیت در حوزه موسیقی روزهای گذشته با یکی از تاسف بارترین تراژدی‌های زندگی هنری خود مواجه شده‌ام و آن اینکه توسط یک سریال تلویزیونی بنام نون خ به کارگردانی آقای سعید آقاخانی و با تهیه کنندگی آقای مهدی فرجی یکی از ساخته‌های بنده به نام بهار با آهنگسازی، تنظیم و نوازندگی اینجانب محمدعلی دلنواز(محمدحسنی) و با خوانندگی باسط ضرابی، شعر یوسف بلوچ پسابندری و با همنوازی گروه آدینک به سرپرستی بنده، در سریال نون خ به سرقت و تاراج برده شده، به نحوی که نسخه کپی این اثر آن هم بدون کسب اجازه از خالق و صاحب اثر در قسمت هشتم سریال نون خ فصل پنجم از دقیقه 25 تادقیقه 29 به عنوان تم اصلی گنجانده شده به گونه‌ای که در تیتراژ سریال هیچ نامی از صاحب اثر و نوازندگان گروه آدینک، برده نشده است.
اینجانب محمدعلی دلنواز به عنوان بخشی از هویت فرهنگی و هنری جغرافیای خود ضمن مراتب خرسندی و سپاس از توجه نون خ به بلوچستان، عمل غیر حرفه‌ای دست اندر کاران سریال نون خ را برای این سرقت هنری مذمت نموده و از سینماگران و هنرمندان کشور درخواست ورود به این موضوع و حمایت و همراهی جهت برقرای عدالت و انصاف برای به تاراج رفتن حاصل دسترنج زندگی هنری خود را دارم...»
در این ویدیو بخش‌هایی از سریال نون خ را می‌بینید که در آن از موسیقی محمد دلنواز استفاده شده است
البته این تنها اعتراض از سوی اهالی موسیقی به سریال «نون خ» نیست؛ چندی پیش هم حسین صفامنش نسبت به استفاده‌ی تهیه کنندگانِ این سریال از آثارش اعتراض کرده بود. صفامنش هم گفته بود که از آثارش بدون اجازه و رضایت او در این سریال استفاده شده است.
صبح روز سه‌شنبه 11 اردیبهشت 1403، تهیه کننده سریال «نون خ» در نشست خبریِ عوامل این سریال، در پاسخ به اعتراضِ حسین صفامنش گفته است: «ما در بخش کولبرها از موسیقی آقای صفامنش استفاده کردیم، البته نافی موضوع مالکیت معنوی نیستم اما تصورم نبود شکایت کنند. فکر می‌کردم او زنگ می‌زند و می‌گوید دمت گرم، وقتی به کولبرها پرداختی از این قطعه استفاده کردی. البته درباره حقوق مادی و معنوی این حق با آقای صفامنش است و حتماً برای جبران ماجرا در خدمت هستم. در این 2 فصل قبلی تلاشی هم صورت گرفت که بتوانیم با او مذاکره کنیم. اما سعید آقاخانی دنبال صدای بکری بود اما نشد از ایشان استفاده کنیم. آرزو دارم موفق باشند.»
حال باید دید که واکنش تهیه کننده سریال «نون خ» به اعتراض جدیدی که از سوی هنرمندِ سیستان و بلوچستانی مطرح شده، چه خواهد بود؟
انتهای پیام/
مدیررسانهای پرسپولیس: سپاهان به جای شکایت بیجا، عذرخواهی کند